Lugu Hu
V

Mosuo Królestwo Kobiet
Trzeciego dnia postanawiam wreszcie zgłębić temat tradycji i kultury lokalnej ludności. Właściciel domu gościnnego, w którym mieszkamy mówi, że mogę przejść się kilkaset metrów do wioski i odwiedzić jedną z rodzin Mosuo. Proponuje też odwiedzenie lokalnego muzeum i na tą opcję decyduję się najpierw. Muzeum jest bardzo nowoczesne i znajduję w nim odpowiedź na wszystkie nurtujące mnie pytania.

Populacja Mosuo na tych terenach wynosi około 40000 mieszkańców. Do dziś duża ich część żyje według obowiązujących jeszcze w średniowieczu zasad. Własności ziemskie i domy przechodzą tu z matki na córkę i to głównie kobiety zajmują się gospodarstwem, i rolą.

Mężczyźni pozostają wyraźnie w ich cieniu. Istnieją tam tak zwane ‘chodzone’, czy też ‘dochodzące’ małżeństwa, które w rzeczywistości nie zobowiązują do niczego. Nazwa pochodzi od słowa sese, które znaczy ‘przychodzić i odchodzić’. Kochankowie otwierają się w pełni na miłość, gdy jest między nimi uczucie i w równie lekki sposób rozchodzą się, kiedy ono znika.

Kiedy dziewczyna osiąga 15 lat, a chłopiec 17 czy 18, zaczynają rozglądać się za partnerem do stworzenia związku ‘Xiao’ (kochankowie/przyjaciele). Spotykają się najczęściej podczas wieczornych ceremonii i tańców. Kiedy kobiecie spodoba się mężczyzna i odwrotnie, pociera jego/jej dłoń, a ten/ta w odpowiedzi uśmiecha się i opasa partnera szalem albo też z poważnym wyrazem twarzy odmawia. Jeśli obydwoje wykażą zainteresowanie sobą, oznacza to początek ich relacji. Kobiety i mężczyźni mają równe prawa do akceptacji lub odrzucenia związku. Zakochani śpiewają sobie miłosne piosenki i próbują poznać siebie nawzajem.
Ustanawiając związek, muszą jednak szanować tradycję Xiao. Wolno im wiązać się z każdym bez względu na wiek, pokolenie, klasę społeczną, jednak nie wolno im posiadać wspólnych więzów krwi do trzech pokoleń wstecz. Kobieta może zapraszać swego wybranka do siebie, jednak ten odwiedzać może ją tylko sekretnie w nocy, a o poranku musi wracać do domu swojej matki. Nie nazywają oni siebie mężem czy żoną, nie tworzą rodziny i relacje te na ogół nie są trwałe. Najdłużej są ze sobą w ten sposób po kilka lat, a te najkrótsze to związki jednej nocy.

Oczywiście wraz z wiekiem partnerów wrasta potrzeba stabilizacji, jak również staż związków. Jednak żadne z kochanków nigdy nie stanie się członkiem rodziny wybranka. Dzieci pozostają własnością kobiet, przynależą więc do rodziny matki i otrzymują jej nazwisko. Zdarza się, że zupełnie nie znają swoich ojców.
Po rozpoczęciu związku każde z partnerów w towarzystwie najstarszej kobiety w rodzinie (zwanej Daba) składa wizytę Daba z rodziny partnera, by się przedstawić. W koszu przynosi podarunki. Obie rodziny pozostają wtedy w relacji Bizizeli.

Zakończenie małżeństwa Xiao jest bardzo proste. Kobiety zamykają drzwi na klucz, natomiast mężczyźni zwyczajnie przestają je odwiedzać. Czasem też wysyłają sobie wiadomość o tym, że ich Xiao jest skończone. Niemalże tak łatwo, jak łatwo je rozpoczęli, przez co rozstaniom nie nadaje się aż tak wielkiego znaczenia. Najczęściej pary utrzymują kontakt po rozstaniu, witają się spotykając na ulicy i rozmawiają ze sobą. Wznowienie związku też nie stanowi problemu. A rodziny akceptują decyzję kochanków.
Dom Mosuo zbudowany jest na kwadracie, pośrodku którego znajduje się dziedziniec. Daba, a więc najstarsza i najważniejsza kobieta, ma swoje główne miejsce w domostwie i oddzielne pomieszczenie. Jest świątynia, pokój gościnny i pokoje innych domowników. Jest też stodoła, która składa się z dwóch pięter. Na dole są pomieszczenia dla zwierząt, a na górze przechowuje się siano. Mężczyźni, jeśli nie nocują akurat u swojej Xiao, moszczą sobie posłanie na sianie w górnej części stodoły! Każda dorosła kobieta ma natomiast swój własny pokój nazywany pokojem kwiatów. To tutaj przyjmuje swojego Xiao.

A teraz coś mniej romantycznego… Duże i raczej szokujące wrażenie zrobił na mnie przysmak przyrządzany przez Mosuo, mimo iż go nie próbowałam!

Posiadanie w spiżarni smakołyku świadczy o bogactwie rodziny. Ta tradycyjna zakąska to nic innego, jak zakonserwowana wieprzowina. Kobiety częstują nim gości. Po wypatroszeniu zwierzęcia, mięso otacza się solą i pozostawia do wysuszenia. Podobno można je w ten sposób przechowywać nawet przez kilka lat!

Tradycyjną religią Mosuo było Daba, pochodzące z zamierzchłych czasów i mające swój rozkwit w czasach dynastii Sui i Tang. Nazwa ta pochodzi od jej założycielki. Jak już wspomniałam, jest też określeniem najstarszej kobiety w rodzinnej hierarchii.
Obecnie na tych ziemiach najpopularniejszy jest jednak buddyzm. Wraz z rozprzestrzenianiem się lamaizmu tybetańskiego, w czasach dynastii Yuan, nastąpiła tu gwałtowna zmiana i pojawiły się pierwsze świątynie tybetańskie oraz mnisi. W latach 80 -tych dwudziestego wieku Daba – która mimo wcześniejszych ucisków przetrwała – odżyła na nowo.

czytaj dalej…